NATO’ya güvenmeyen Türkiye savunmaya daha fazla yatırım yapıyor

Ragıp Soylu / USA Sabah

Türkiye geçen hafta ABD'den 682 milyon dolar değerinde BLU-109 tipi sığınak delici bomba almak için bir anlaşma imzaladı. Söz konusu bedel Türkiye'nin 2015 yılı savunma bütçesinin neredeyse yüzde 10'una denk geliyor.

Ankara ilk kez bu tür etkili bir bombayı satın almayı baÅŸardı. Pentagon websitesine göre teslimat tarihinin 2020 olduÄŸu belirtiliyor. 

AnlaÅŸmanın zamanlanması söz konusu silahların PKK'ya yönelik satın alındığıyla ilgili bir izlenim yaratsa da, teslimat tarihi bize daha farklı bir motivasyon olduÄŸunu gösteriyor. 

Özellikle ABD'nin belirli silahların satışı konusunda çıkardığı sorunlar ve uzun süren süreçler nedeniyle, Türkiye son zamanlarda kendi savunma endüstrisine yatırım yapmak ve yerli üretimi artırmak konusunda önemli adımlar attı. 

ABD BLU-109 tipi silahların satışında da uzun süre ayak diredi. Türkiye ise istediÄŸi silahları almakta zorluk çekerken çevresinde Suriye'den Irak'a tehdit seviyesinde büyük artışlarla karşı karşıya kaldı. Ukrayna'da savaÅŸ yeniden baÅŸladı, Gürcistan ve Azerbaycan'da ise çatışmalar ÅŸu anlık durmuÅŸ görünüyor. 

Türkiye, sığınak delici bu mühimmatı alamaması nedeniyle NEB (Nüfuz Edici Bomba) adlı bir silah geliÅŸtirdi ve 2012 yılından bu yana da etkinliÄŸini test ediyor. Fakat bu bombanın üretimi noktasında henüz istenileni vermediÄŸi belirtiliyor. 

ABD'de daha önceleri bu tür sığınak delici silahları Ä°ran'ın bölgede yarattığı hava nedeniyle Suudi Arabistan ve BirleÅŸik Arap Emirlikleri'ne sattı. Fakat bilinmeyen bir nedenle, aslına bakılırsa daha çok Kongre'deki direniÅŸ nedeniyle, Türkiye'ye satışlar hep ertelendi. 

Peki ABD bu tavrında neden şimdi değişikliğe gitti?

Bu konuda sorumu yanıtlayan ABD Savunma Bakanlığı Sözcüsü Albay Roger Cabiness, olayın önemini azaltacak yorumlarda bulundu. Cabiness, ABD'nin NATO üyesi olan bir ülkeye kendi savunma kapasitesini artıracak yardımlarda bulunmasının Amerika'nın hayati çıkarları ile doÄŸrudan iliÅŸkisi bulunduÄŸunu söyledi. Albay Cabiness aynı zamanda bu satışın Türk hava kuvvetlerinin kendini savunma kapasitesini artıracağını ve gelecekteki NATO ile DAEÅž karşıtı koalisyon operasyonlarına katkısı olacağını belirtti. 

Ankara'da 2011-2014 yılları arasında Kanada Savunma AtaÅŸesi görevini yürüten Dr. Chris Kilford ise sığınak delici bu silahların PKK'ya ya da diÄŸer bölge ülkelerine karşı kullanılmayacağını, daha çok caydırıcı özelliÄŸiyle ön plana çıkacağını söyledi. 

Aslına bakılırsa hükümetin son zamanlarda yüzleÅŸtiÄŸi iki problem askeri olarak bazı zayıflıkları da ortaya çıkardı: Türkiye'nin uzun menzilli füze savunma sistemi ve geniÅŸ menzilli bir uçaksavar füze savunma sistemi yok. 

Elbette birisi çıkıp "Türkiye NATO üyesi ve Dünya'nın en geliÅŸmiÅŸ ülkelerinin müttefiki. Neden bir ÅŸeylerden endiÅŸelensin ki?" diyebilir. 

Bu soruya yanıt vermeden önce biraz geçmişe gitmek lazım.

Hatırlanacağı gibi NATO'nun ülkemizin güneyine yerleÅŸtirdiÄŸi Patriot bataryaları Suriye'den gelen balistik bir füzeyi geçen yıl durduramadı. Neyse ki füze boÅŸ bir araziye düştü. Daha sonra ABD bu bataryaların büyük bir kısmını Türkiye'den çekti. 

Türkiye'nin hava sahasını defalarca ihlal eden Rus jetini düşürmesinin ardından Moskova zaten daha önce Suriye'ye yerleÅŸtirdiÄŸi S-400 adlı uçaksavar füze sistemini kamuoyuna ilan etti. Söz konusu sistemin menzili Türkiye'nin güneyinin büyük bir bölümünü içine alıyor. Rus tehditleri nedeniyle de Türkiye, Suriye'nin kuzeyinde koalisyon kapsamında DAEÅž hedeflerine karşı gerçekleÅŸtirdiÄŸi operasyonları durdurmak zorunda kaldı. 

NATO, Rusya'nın bu tehditleri karşısında birkaç parlak laf etti ve ciddi bir güç gösterisi yapmaktan kaçındı. 

Yine geçen haftalarda yayınlanan bir Der Spiegel haberi de Türkiye'nin NATO'ya çok bel baÄŸlamaması gerektiÄŸini gösteriyor. Hem ABD, hem de Alman yetkilileri Türkiye ne olursa olsun Suriye'ye müdahale etmemeli görüşünde, hatta ılımlı muhalefeti imha etmeye çalışan ve Türkiye'nin sınırlarına binlerce kiÅŸinin göç etmesine neden olan PYD'ye de dokunulmamasını istiyor. 

NATO içerisinde Bulgaristan, Romanya, Slovakya ve Macaristan gibi ekonomik nedenlerle Rusya'ya sıcak bakanlar var. Yunanistan da yine Alexis Tsipras liderliÄŸinde Rusya'nın iÅŸine yarayacak bir dış politika güdümünde hareket ediyor. 

Tüm bu anlattıklarım Türkiye'nin neden NATO desteÄŸine raÄŸmen büyük ve ileri silah alımları yapmaya devam edeceÄŸini açıklıyor.